HIKE projesi, sporun ve fiziksel aktivitenin yalnızca belirli bir kesime değil, herkes tarafından ulaşılabilir olması gerektiğini vurgulayan Avrupa Spor Çalışma Planı’nın değerlerini benimsemektedir. Bu düşünce, sporun sadece rekabet için değil; genel sağlığın gelişimi ve insanları bir araya getirerek öğrenmeyi destekleme aracı olarak da işlev görebileceğinin anlaşılmaya başlandığı 20. yüzyılın sonlarında daha da önem kazandı.
AB Spor Çalışma Planı , Avrupa Konseyi tarafından ilk kez 1992 yılında sunuldu ve Avrupa ülkeleri arasında ortak bir kurallar dizisi oluşturmayı amaçladı. Herkesin –yaşı, cinsiyeti, geçmişi veya gelir seviyesi ne olursa olsun– spora katılma hakkı olduğu kabul edildi. Ayrıca ülkelerin iş birliği yaparak sporu günlük yaşamın sağlıklı ve olumlu bir parçası hâline getirmeleri teşvik edildi.
Ancak günümüzde bile aktif olma imkânı açısından büyük eşitsizlikler söz konusu:
İtalya, Yunanistan ve Türkiye’de kadınlar erkeklere kıyasla daha az aktif. Bunun nedenleri arasında toplumsal beklentiler, güvenlik sorunları ya da uygun fırsatların eksikliği yer alıyor. Daha düşük gelirli veya eğitim seviyesi düşük bireylerin düzenli egzersiz yapma ihtimali de çok daha düşük. Örneğin İtalya’da yetişkinlerin sadece %41’i önerilen düzeyde fiziksel aktiviteye ulaşmakta; ülkenin güneyindeki kadınlar bu konuda özellikle dezavantajlı. Yunanistan, AB genelinde fiziksel aktiviteye katılımda en büyük cinsiyet farklarından birine sahip. Türkiye’de ise özellikle kadınlar ve kırsal bölgelerde yaşayan bireyler için güvenli ve kapsayıcı egzersiz alanlarına erişim hâlâ sınırlı.
HIKE projesinin arkasındaki fikir işte tam bu noktadan yola çıkıyor: spor aktivitelerinden, özellikle doğa yürüyüşlerinden herkesin faydalanmasını kolaylaştırmak. HIKE projesi, doğada gerçekleşen ücretsiz ve rehberli yürüyüş etkinlikleri düzenleyerek insanlara basit ve düşük maliyetli bir şekilde aktif olma imkânı tanıyor. Özel bir beceri ya da ekipman gerektirmeyen yürüyüş etkinlikleri sayesinde her yaştan ve geçmişten insanın keyif alabilme şansı elde ediyor. Kapsayıcı rotalar planlayarak ve yerel toplulukları teşvik ederek proje, doğada hareket etmeyi gerçekten herkesin erişebileceği bir deneyim hâline getiriyor.
HIKE projesi kolay ve şeffaf düzenlenen etkinlikleri sayesinde açık havada fiziksel aktivitenin keyfini çıkarabileceğimiz erişilebilir bir yol sunuyor. Bu sporu ve fiziksel aktiviteyi herkes için daha ulaşılabilir kılma yolunda küçük ama anlamlı bir adım olarak değerlendirilebilir.
Sources:
Mobilità attiva – Sorveglianza Passi. (2023)
World Health Organisation. (2024). Physical activity Fact Sheet.
Ince Yenilmez, Meltem & Celik, Onur. (2020). The Difference between Male and Female Sport Participation in Turkey: “Determination Always Finds a Way”. Sport Mont. 18. 107-112. 10.26773/smj.200601.
European Commission. Eurobarometer – Sport and Physical Activity